Thoái hóa khớp háng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Khớp háng có chức năng kết nối đùi với xương chậu và cho phép chúng ta di chuyển, đi bộ, chạy, ngồi và tham gia vào các hoạt động hàng ngày. Nó là một trong những khớp chịu áp lực lớn nhất trong cơ thể. Khớp háng giữ vai trò quan trọng trong việc chịu đựng trọng lực cơ thể, cung cấp sự ổn định và chuyển động linh hoạt. Khi thoái hóa xảy ra, khớp háng trở nên mất khả năng hoạt động một cách hiệu quả, gây đau đớn và giới hạn chức năng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Vậy thoái hóa khớp háng là gì?

Thoái hóa khớp háng, còn được gọi là viêm khớp háng hay viêm đa khớp háng, là một căn bệnh mãn tính ảnh hưởng đến khớp háng. Nó được xem là một dạng thoái hóa khớp, trong đó mô sụn bên trong khớp bị mòn dần đi và dẫn đến việc suy giảm chức năng và đau đớn. Khớp háng là một khớp cầu tiên phong cực kỳ quan trọng trong việc hỗ trợ trọng lực và cung cấp độ bền và linh hoạt trong việc di chuyển. 

    

Thoái hóa khớp háng là tình trạng khớp háng bị sưng, đau, gây khó khăn đi lại.

Nguyên nhân gây thoái hóa khớp háng

Tuổi tác và quá trình lão hóa tự nhiên

Tuổi tác là một trong những nguyên nhân chính gây thoái hóa khớp háng. Khi người ta già đi, quá trình lão hóa tự nhiên diễn ra trong cơ thể, làm cho các mô và cấu trúc trong khớp háng dần suy giảm. Mô sụn bên trong khớp bị mòn theo thời gian, làm cho bề mặt gối cứng và không còn mịn màng như trước. Ngoài ra, các cấu trúc khác như mô xung quanh và màng bảo vệ khớp cũng mất đi tính linh hoạt và chất lượng, dẫn đến việc suy giảm chức năng khớp háng và gây ra các triệu chứng thoái hóa.

Các yếu tố di truyền

Yếu tố di truyền cũng có vai trò quan trọng trong gây thoái hóa khớp háng. Có một số người có khả năng di truyền dễ bị thoái hóa khớp háng từ thế hệ này sang thế hệ khác. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các biến thể gen có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp háng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là mọi người có yếu tố di truyền này đều chắc chắn bị thoái hóa khớp háng, mà chỉ tăng nguy cơ mắc bệnh.

Các yếu tố từ môi trường và lối sống

Môi trường và lối sống cũng có ảnh hưởng đáng kể đến thoái hóa khớp háng. Một số yếu tố môi trường bao gồm tác động từ các hoạt động vận động quá mức, công việc đòi hỏi tải trọng lớn trên khớp háng, chấn thương khớp háng hoặc các bệnh viêm nhiễm. Ngoài ra, lối sống không lành mạnh như không duy trì trọng lượng cơ thể lành mạnh, chế độ ăn uống không cân đối hoặc hút thuốc cũng có thể góp phần vào sự thoái hóa khớp háng.

Vận động quá mức cũng là nguyên nhân gây thoái hóa khớp háng.

Ảnh hưởng từ các bệnh khác

Các vấn đề sức khỏe khác cũng có thể có liên quan đến thoái hóa khớp háng. Dưới đây là một số ví dụ:

1. Bệnh viêm khớp: Các bệnh viêm khớp như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp dạng thấp cấp tính, và viêm khớp mạn tính có thể góp phần vào sự thoái hóa khớp háng. Việc mắc các bệnh viêm khớp này trong thời gian dài có thể gây tổn thương cho mô sụn trong khớp và làm suy yếu khớp háng.
2. Chấn thương khớp háng: Các chấn thương trực tiếp lên khớp háng, chẳng hạn như gãy xương hoặc chấn thương khớp do tai nạn hay hoạt động thể thao, có thể dẫn đến sự thoái hóa khớp háng sau này. Việc chữa trị không đúng cách hoặc không điều trị chấn thương một cách kịp thời cũng có thể gây ra vấn đề này.
3. Bệnh liên quan đến cơ hoặc xương: Các bệnh như bệnh viêm xương, loãng xương, và các bệnh cơ quan liên quan đến cơ và xương có thể tác động đến khớp háng và làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp háng.
4. Béo phì: Béo phì tạo ra áp lực thêm lên khớp háng. Điều này có thể làm gia tăng mòn mô sụn và góp phần vào sự thoái hóa khớp háng.
5. Bệnh lý hệ thống: Một số bệnh lý hệ thống như bệnh lupus ban đỏ, bệnh tăng sinh mô liên kết, và bệnh tự miễn có thể ảnh hưởng đến khớp háng và gây thoái hóa.

Triệu chứng và dấu hiệu của thoái hóa khớp háng

Đau và cảm giác không thoải mái

Một trong những triệu chứng chính của thoái hóa khớp háng là đau và cảm giác không thoải mái trong khu vực khớp háng. Đau có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức, từ nhẹ nhàng và đều đặn đến cấp tính và cực kỳ đau đớn. Đau thường xảy ra khi thực hiện các hoạt động tải trọng lên khớp háng như đi bộ, chạy, lên cầu thang hoặc ngồi trong thời gian dài. Đau cũng có thể xảy ra vào ban đêm hoặc khi thay đổi thời tiết. Cảm giác không thoải mái và đau có thể dẫn đến khó chịu và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh.

Khi bị thoái hóa khớp háng người bệnh sẽ cảm thấy đau và khó đi lại.

Giới hạn chức năng và khó khăn trong di chuyển

Thoái hóa khớp háng có thể gây ra giới hạn chức năng và khó khăn trong di chuyển. Khớp háng bị mòn và mất đi tính linh hoạt, dẫn đến khả năng giãn cách giữa các xương bị hạn chế. Khi di chuyển, người bệnh có thể cảm thấy cứng và khó khăn trong việc duỗi hoặc gập đầu gối. Điều này làm cho các hoạt động hàng ngày như đi bộ, leo cầu thang, hoặc thậm chí ngồi xuống và đứng lên trở nên khó khăn và đau đớn. Giới hạn chức năng và khó khăn trong di chuyển gây ảnh hưởng đáng kể đến đời sống hàng ngày và độc lập của người bệnh.

Thay đổi cấu trúc và hình dạng khớp háng

Thoái hóa khớp háng có thể làm thay đổi cấu trúc và hình dạng của khớp háng. Cấu trúc mô sụn bên trong khớp bị mòn dần đi, làm cho bề mặt gối cứng và không mịn màng như trước. Đồng thời, mô xung quanh khớp cũng có thể bị viêm và sưng, gây ra sự phình to và tạo nên các khối u trên khu vực khớp háng. Thay đổi cấu trúc và hình dạng khớp háng có thể làm cho các xương xung quanh khớp thay đổi hình dạng và bị ảnh hưởng. Khi khớp bị thoái hóa, xương đùn lại và bị mất đi khối lượng xương, gây ra sự suy giảm độ dày và độ dày của xương. Điều này dẫn đến sự giảm thiểu độ bền của xương và có thể dẫn đến chứng loãng xương hoặc gãy xương khi chịu tải trọng.

Các thay đổi cấu trúc và hình dạng khớp háng cũng có thể gây ra sự lệch khớp, tức là các xương trong khớp không được căn chỉnh với nhau, gây ra sự mất cân bằng và giảm khả năng hỗ trợ tải trọng của khớp. Lệch khớp có thể dẫn đến các triệu chứng khác như khó khăn trong di chuyển, đau và cảm giác không thoải mái, và có thể dẫn đến tình trạng viêm khớp nếu không được điều trị kịp thời.

Cách chẩn đoán thoái hóa khớp háng

Kiểm tra lâm sàng và xét nghiệm y tế

Để chẩn đoán thoái hóa khớp háng, bước đầu tiên là tiến hành kiểm tra lâm sàng và xét nghiệm y tế. Bác sĩ sẽ thực hiện cuộc phỏng vấn chi tiết về các triệu chứng, tiền sử bệnh, và các vấn đề liên quan đến khớp háng. Kiểm tra lâm sàng bao gồm kiểm tra khớp háng, kiểm tra phạm vi chuyển động và đánh giá sự đau và cảm giác không thoải mái của bệnh nhân. Xét nghiệm y tế bao gồm các xét nghiệm máu để kiểm tra viêm nhiễm và các yếu tố khác có liên quan đến sức khỏe chung.

Kiểm tra và xét nghiệm lâm sàng để chẩn đoán thoái hóa khớp háng.

Các phương pháp hình ảnh, bao gồm X-quang và MRI

Phương pháp hình ảnh là một công cụ hữu ích để chẩn đoán thoái hóa khớp háng. Hai phương pháp hình ảnh thông thường được sử dụng là X-quang và MRI.

1. X-quang: X-quang là một phương pháp hình ảnh đơn giản và rẻ tiền để xem xét cấu trúc xương. Nó có thể hiển thị các dấu hiệu của thoái hóa khớp háng như mất mát mô sụn, mòn xương, lỗ hổng và xương đùn lại. X-quang có thể giúp bác sĩ đánh giá mức độ thoái hóa và suy giảm chức năng của khớp háng.
2. MRI (magnetic resonance imaging): MRI sử dụng sóng từ và từ tính để tạo ra hình ảnh chi tiết về cấu trúc mô mềm trong cơ thể. Đối với thoái hóa khớp háng, MRI có thể xem xét chi tiết hơn về tình trạng mô sụn, mô mềm xung quanh khớp và các cấu trúc khác trong khớp háng. Nó cung cấp thông tin chi tiết về sự tổn thương và giúp xác định mức độ của thoái hóa khớp háng.

Đánh giá bởi chuyên gia chẩn đoán

Cuối cùng, đánh giá bởi chuyên gia chẩn đoán, chẳng hạn như bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật chỉnh hình hoặc bác sĩ chuyên về bệnh thần kinh, cũng là một phần quan trọng trong quá trình chẩn đoán thoái hóa khớp háng. Chuyên gia sẽ đánh giá toàn diện triệu chứng, kết quả kiểm tra lâm sàng và phương pháp hình ảnh để đưa ra đánh giá cuối cùng về tình trạng khớp háng của bệnh nhân. Dựa trên kết quả đánh giá, chuyên gia chẩn đoán có thể xác định mức độ và sự tiến triển của thoái hóa khớp háng, từ đó đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.

Qua quá trình chẩn đoán thoái hóa khớp háng, các phương pháp kiểm tra lâm sàng, xét nghiệm y tế và hình ảnh cùng với sự đánh giá của chuyên gia chẩn đoán sẽ cung cấp thông tin quan trọng để xác định chính xác tình trạng khớp háng của bệnh nhân. Điều này là cần thiết để lập kế hoạch điều trị và quản lý thoái hóa khớp háng một cách hiệu quả.

Tham vấn từ các chuyên gia hoặc bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật để có chẩn đoán chính xác nhất

Phương pháp điều trị thoái hóa khớp háng

Thay đổi lối sống và hoạt động thể chất:

• Thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống như giảm cân (nếu cần thiết), duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối, và tránh các hoạt động có tác động mạnh lên khớp háng.
• Tập thể dục và hoạt động thể chất nhẹ nhàng để giữ cho cơ bắp xung quanh khớp háng khỏe mạnh và hỗ trợ khớp.

Vật lý trị liệu và quá trình tái hậu phẫu:

• Vật lý trị liệu có thể bao gồm các biện pháp như quấn lạnh, xoa bóp, điện xâm nhập và tập luyện cải thiện chức năng khớp háng.
• Trong trường hợp thoái hóa khớp háng đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, quá trình tái hậu phẫu như quá trình phục hồi sau phẫu thuật hoặc chính phẫu thuật thay khớp háng có thể được đề xuất.

Sử dụng thuốc:

• Thuốc giảm đau và kháng viêm như paracetamol, aspirin và các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể được sử dụng để giảm đau và giảm viêm xung quanh khớp háng.
• Chondroprotective agents như glucosamine và chondroitin sulfate có thể được sử dụng để hỗ trợ sự phục hồi mô sụn và làm giảm triệu chứng thoái hóa khớp háng.
• Trong trường hợp nhiễm trùng khớp háng, thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị và kiểm soát vi khuẩn gây nhiễm trùng.

Phẫu thuật:

Phẫu thuật là một phương pháp điều trị thoái hóa khớp háng khi các biện pháp không phẫu thuật không hiệu quả. Có ba loại phẫu thuật chính được sử dụng để điều trị thoái hóa khớp háng:

• Cắt bỏ xương: Trong trường hợp thoái hóa khớp háng nghiêm trọng, khi mô bên trong khớp bị tổn thương nặng, một phẫu thuật cắt bỏ xương có thể được thực hiện. Quá trình này liên quan đến loại bỏ các mảng xương bị tổn thương hoặc không còn lành mạnh, từ đó giảm bớt đau và cải thiện chức năng khớp háng.
• Thay một phần khớp háng: Phẫu thuật thay một phần khớp háng (partial hip replacement) được thực hiện khi chỉ một phần của khớp háng bị thoái hóa. Quá trình này liên quan đến việc thay thế phần tổn thương của khớp háng bằng một thành phần nhân tạo, thường là một bộ phận của khớp háng nhân tạo.
• Thay toàn bộ khớp háng: Trong trường hợp thoái hóa khớp háng nghiêm trọng và khi cả hai bộ phận của khớp háng đều bị tổn thương, phẫu thuật thay toàn bộ khớp háng (total hip replacement) là phương pháp điều trị phổ biến nhất. Quá trình này liên quan đến việc thay thế cả hai bộ phận của khớp háng bằng các thành phần nhân tạo, gồm cả đầu xương đùi và hốc xương chậu.

Phẫu thuật là một phương pháp hiệu quả để giảm đau và khôi phục chức năng khớp háng trong trường hợp thoái hóa khớp háng nghiêm trọng. Tuy nhiên, quyết định về loại phẫu thuật phù hợp sẽ được đưa ra dựa trên tình trạng cá nhân và khuyến nghị của chuyên gia y tế.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị cụ thể phụ thuộc vào mức độ tổn thương của khớp háng, triệu chứng và tình trạng tổn thương khác của bệnh nhân. Việc đánh giá và thảo luận với chuyên gia y tế sẽ giúp xác định phương pháp điều trị tốt nhất cho từng trường hợp.

Phẫu thuật là phương pháp hiệu quả điều trị thoái hóa khớp háng.

Cách phòng ngừa thoái hóa khớp háng

Chăm sóc hàng ngày và thay đổi lối sống:

• Duy trì cân nặng lành mạnh: Giữ một cân nặng phù hợp với chiều cao sẽ giảm tải trọng lên khớp háng, giúp giảm nguy cơ thoái hóa khớp háng.
• Chăm sóc đúng cách: Đảm bảo vệ sinh và chăm sóc khớp háng đúng cách để giảm nguy cơ viêm nhiễm và tổn thương khớp.
• Điều chỉnh tư thế: Tránh ngồi lâu ở cùng một vị trí, đặc biệt là tư thế ngồi gối chéo, để giảm áp lực lên khớp háng.
• Sử dụng hỗ trợ: Trong trường hợp có các vấn đề về khớp háng, sử dụng phụ kiện hỗ trợ như gậy đi, dụng cụ hỗ trợ di chuyển để giảm áp lực lên khớp háng.

Tập thể dục và giữ dáng cơ thể:

• Tập thể dục định kỳ: Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, tập yoga, tập thể dục không tác động mạnh lên khớp háng để tăng cường cơ bắp xung quanh và cải thiện sự linh hoạt của khớp.
• Tăng cường cơ bắp: Tập trung vào việc tăng cường cơ bắp đùi và hông, vì cơ bắp mạnh sẽ giúp giảm áp lực lên khớp háng và bảo vệ khớp khỏi tổn thương.

Điều chỉnh môi trường làm việc và vận động:

• Điều chỉnh môi trường làm việc: Đối với những người làm việc văn phòng hoặc phải ngồi lâu, hãy sắp xếp môi trường làm việc sao cho thoải mái và hợp lý, với ghế và bàn làm việc phù hợp để tránh căng thẳng và áp lực không cần thiết lên khớp háng.
• Vận động đều đặn: Trong quá trình làm việc hoặc học tập, hãy tạo thói quen vận động đều đặn, thậm chí là các động tác nhỏ như đứng dậy và đi lại trong văn phòng, tập các động tác giãn cơ và xoay khớp trong khoảng thời gian ngắn để giảm căng thẳng và giữ cho khớp háng linh hoạt.

Ăn uống lành mạnh và bổ sung dinh dưỡng:

• Bổ sung canxi và vitamin D: Canxi và vitamin D là hai chất dinh dưỡng quan trọng để duy trì sức khỏe xương và khớp. Hãy đảm bảo cung cấp đủ canxi và vitamin D thông qua việc ăn uống hoặc bổ sung dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.
• Cân đối chế độ ăn uống: Hãy ăn một chế độ ăn uống cân đối và giàu dinh dưỡng, bao gồm các loại thực phẩm giàu chất xơ, protein, vitamin và khoáng chất để duy trì sức khỏe chung và hỗ trợ sự phục hồi và bảo vệ khớp háng.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh để phòng ngừa các bệnh về thoái hóa khớp háng.

Hạn chế bị chấn thương:

• Tránh chấn thương: Đối với những người tham gia vào các hoạt động thể thao hoặc công việc có nguy cơ chấn thương khớp háng, hãy đảm bảo sử dụng thiết bị bảo hộ, kỹ thuật đúng và tuân thủ quy tắc an toàn để giảm nguy cơ tổn thương.
• Hạn chế các hoạt động mạnh: Tránh các hoạt động mạnh, nhảy múa, chạy bộ trên mặt đường không bằng phẳng hoặc các hoạt động có tác động lực lượng mạnh lên khớp háng để giảm căng thẳng và áp lực trên khớp.

Phòng ngừa thoái hóa khớp háng là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương và khớp. Thực hiện các biện pháp phòng ngừa trên có thể giảm nguy cơ thoái hóa khớp háng và duy trì sự khỏe mạnh của khớp háng trong thời gian dài. Tuy nhiên, trước khi thực hiện bất kỳ biện pháp nào, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe và tình huống cá nhân.

Hiện nay bonbone với thâm niên lâu năm trong nghề, đội ngũ nhân viên chất lượng cùng với trang thiết bị hiện đại. Chuyên cung cấp các thiết bị, đai hỗ trợ các bệnh về xương khớp, đồng thời hỗ trợ điều trị hiệu quả chấn thương, đảm bảo mang đến trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng. Nếu có thắc mắc gì, vui lòng liên hệ qua Tel: (028) 22 600 006 để được giải đáp kịp thời.